11 Ekim 2020 Pazar
DİĞER YAZARLARIMIZ
Tosyalı, İspanyol çelik boru üreticisi STS’yi aldı
News
Türkiye’nin yanı sıra Cezayir, Senegal ve Angola’da yatırımları bulunan Tosyalı, dünyanın sayılı yeşil çelik üreticilerinden biri olma maksadını güçlendirmek üzere Afrika, Körfez Bölgesi ve Avrupa’da bedel yaratabilecek yatırımları radarına aldı.
Şirketten yapılan açıklamaya nazaran, Tosyalı, bu küresel büyüme stratejisi doğrultusunda Avrupa’da giderek artan yeni hidrojen dağıtım ağlarıyla birlikte yükselen talebi karşılamak üzere, İspanya’nın önde gelen çelik boru üreticilerinden Baika Steel Tubular System (STS) fabrikasını satın aldı. Cezayir, Senegal ve Angola’daki yatırımlarından sonra İspanya’daki bu satın alma ile birlikte küresel büyümesini sürdüren Tosyalı, yıllık 150.000 ton spiral boru üretim kapasitesine sahip olan STS’de yapacağı yeni yatırımlarla tesisin kapasitesini 240.000 ton/ yıl’a çıkarmayı hedefliyor.
5 yılda en büyük 30’a girme hedefi
Bu satın alma ile Tosyalı, küresel boru üretim kapasitesini 3 milyon ton/yıl’ın üzerine çıkararak Avrupa’nın en büyük çelik boru üreticisi pozisyonunu pekiştirdiğini kaydeden Tosyalı Holding İdare Heyeti Lideri Fuat Tosyalı, “Önümüzdeki 5 yılda dünyanın en büyük 30 çelik üreticisinden biri olma amacı doğrultusunda küresel yatırımlarımızı sürdürüyoruz.
Ana gündemimiz olan sürdürülebilirlik gayelerimiz doğrultusunda, dünyanın sayılı yeşil çelik üreticilerinden biri olarak yaptığımız yatırımlarla, AB Yeşil Mutabakat ile daha da hızlanan değişim ve dönüşüm sürecinin bölümümüzdeki öncülerinden biri olmak için çalışıyoruz. Bizim üzere birçok sanayi şirketinin üretimde hidrojen kullanımına yönelmesiyle hidrojen dağıtım ağlarının giderek yaygınlaşacağını öngörüyoruz” dedi.
Yeşil çelik eser kapasitesi artırılacak
Fuat Tosyalı, İspanya’da yaptıkları bu satın alma ile bu alanda yükselecek spiral çelik boru talebini karşılamayı amaçladıklarını belirterek, “ Tesiste yapacağımız yatırımla kapasiteyi artırırken birebir vakitte AB Yeşil Mutabakat ile uyumlu yeşil çelik üretimimizi de güçlendireceğiz. Sürdürülebilir hayat için Tosyalı diyerek çıktığımız uzun soluklu seyahatte yaptığımız yatırımlarla karbonsuz, nitelikli yeşil çelik eserleri kapasitemizi daha da artırarak küresel büyümemizi sürdüreceğiz” diye konuştu.
Almanya 2023’te silah ihracatı rekoru kırdı
News
Almanya İktisat ve İklimi Müdafaa Bakanlığı, geçen yılın silah ve askeri materyal satış onayına ait raporunu yayınladı. Buna nazaran, Alman hükümeti geçen yıl yurt dışına yaklaşık 12,2 milyar avroluk silah ve askeri materyal satışına onay verdi.
Böylece Almanya’nın 2023’te silah ve askeri gereç satışı rekor kırdı.
Berlin idaresinin silah ve askeri gereç satışında bundan evvelki yıllık rekoru 9,35 milyar avro ile 2021’de idi. Yeni rekorun eskisinden yüzde 30 fazla olması dikkati çekti.
Bakanlığın raporuna nazaran, geçen yıl askeri teçhizat satışının en fazla yapıldığı ülke, Rusya ile savaş halinde olan Ukrayna oldu. Berlin, Kiev’e 4,44 milyar avroluk silah ve teçhizat satışına onay verdi.
Alman hükümetinin Ukrayna’ya ihracat müsaadeleri ortasında Leopard 2 tankları, Patriot hava savunma sistemleri, Gepard tipi uçaksavar tankları, PzH obüsleri, stinger füzeleri, el bombaları, kasklar ve araçlar bulunuyor.
Hükümet geçen yıl, yüzde 89’u Avrupa Birliği (AB) ve NATO ülkeleri olmak üzere 10,84 milyar avroluk silah ve askeri gereç satışına onay verdi.
Almanya’da silah ihracatı denetimlerinde İsviçre, Singapur, Ukrayna, Japonya, Avustralya ve Güney Kore, NATO ülkeleriyle birebir yahut misal formda muamele görüyor.
Almanya’nın İsrail’e silah ve askeri gereç satışı ise geçen yıl 10 kat artarak 326 milyon avroya yükseldi. İsrail-Filistin çatışmasının başlamasının akabinde birinci birkaç haftada federal hükümet, İsrail’den gelen 185 başvuruyu onayladı.
Silah ihracatı tartışma konusu
2021’de silah ihracatına kısıtlama getirme vaadiyle iktidara gelen hükümetin, ülke tarihinin en büyük ihracat sayılarına imza atması dikkati çekti. Hükümet, Ukrayna dışında, geçen yıl 7,5 milyar avronun üzerinde silah ve askeri materyal ihracatını onayladı.
İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra birinci defa Angela Merkel’in vazife müddetinin son yılı olan 2021’de 9,4 milyar avroluk silah satışıyla rekor kırılmıştı. Bu rekor artık ise Olaf Scholz hükümetinin eline geçti. Bu tablo Alman hükümetinin ikilemini gösteren başka bir örnek olarak kayıtlara geçti.
Almanya’da koalisyon müzakerelerinde, Yeşiller, Toplumsal Demokrat Parti’nin zorlamasıyla Alman hükümeti silah ihracatını azaltmayı, denetim yasası çıkarmayı amaçlıyordu.
Hükümet, silah ihracatına ait müsaadelerin verilmesinde kısıtlayıcı davranma amacıyla yola çıkarken Ukrayna savaşı başladıktan sonra bu amaçtan uzaklaşarak Ukrayna’ya silah veren ülkeler ortasında ikinci sırada yer aldı.
Scholz hükümeti, 2022 sonbaharında “Silah İhracatını Denetim Yasası” için bir taslak hazırladı. Bu taslakta, gelecekte silah ihracatına karar verilirken insan haklarına uyma, hukukun üstünlüğü ve demokrasiye daha fazla tartı verileceği belirtildi.
Ukrayna sorununun Alman dış siyasetinin merkezine girmesinin arkasında geçmişte sakıncalı bulunan hususlar artık farklı bedellendiriliyor.
Rusya-Ukrayna Savaşı, Almanya’yı, askeri yaklaşımında tarihi bir dönüşüme iterken Almanya Başbakanı Olaf Scholz, savaşın başlamasından sonra “NATO’nun, GSYH’nin yüzde 2’sinin savunma masraflarına harcanması hedefine” uyacaklarını açıklamıştı.
Rusya’nın Ukrayna’ya açtığı savaşı “dönüm noktası” olarak nitelendiren Scholz, Bundeswehr’in çağdaş silahlarla gereğince donatılması için 100 milyar avroluk ek fon açıklamıştı.
Uydu ve yapay zeka, denizlerdeki endüstriyel faaliyetlerin takibinin artmasını sağladı
News
ABD’de yapılan araştırmada, deniz ve okyanuslardaki endüstriyel faaliyetlerin haritası çıkarıldı.
Araştırma kapsamında, uydu imgeleri ve gemilerin GPS bilgileri yapay zeka yardımıyla birleştirilerek 2017-2021 ortasındaki endüstriyel gemi faaliyetleri haritalandırıldı.
Endüstriyel balıkçı gemilerinin yüzde 72 ila 76’sının daha evvel datalarını paylaşmadığı için takip edilemediği aktarılan araştırmada, bunların, uydu manzaraları kullanılarak tespit edilebildiği ve denizlerdeki endüstriyel faaliyetlerin geçmişe oranla detaylı takip edilebildiği belirtildi.
Balıkçılık yaklaşık yüzde 12 oranında azaldı
Kovid-19 salgınına bağlı olarak balıkçılığın yaklaşık yüzde 12 oranında azaldığı vurgulanan araştırmada, birebir periyotta nakliyat ve güç faaliyetlerinde değişim olmadığının altı çizildi.
Çalışma sayesinde potansiyel yasa dışı balıkçılık faaliyetlerinin de ortaya konulduğu kaydedilen açıklamada, çok sayıda balıkçı teknesinin birçok deniz muhafaza alanında tespit edildiği söz edildi. Araştırmanın sonuçları Nature mecmuasında yayımlandı.
Seçmen listeleri askıya çıkıyor
News
Milyonlarca seçmen, belediye liderleri ve muhtarları seçmek için oy kullanacak.
Yüksek Seçim Heyeti (YSK), 31 Mart’ta mahalli yönetimler seçiminde, seçmen listelerinin yenileştirilmesi için uygulama asıllarını belirlemişti.
Buna nazaran, seçmen listeleri bugün muhtarlıklarda saat 08.00’de askıya çıkarılacak. Seçmenler için bilgilerini sorgulama ve itiraz devri de başaşlayacak. 17 Ocak tarihine kadar seçmen listelerinde güncelleme yapılabilecek.
Öğrenci olup tahsil gördükleri yerleşim yerlerinde oy kullanmak isteyenler, muhtarlık bölgesinde kimlik yahut adres bilgilerinde yanlışlık ya da eksiklik olanlar bilgilerini güncelleyebilecek.
Kaydı bulunmayanlar nüfus müdürlüklerine başvurabilecek
Seçmen niteliği olduğu halde listelerde ismi bulunmayanlar da müracaat yapabilecek.
Bu bireyler rastgele bir hizmete ilişkin faturayı ya da kira mukavelesini ibraz etmek zorunda olacak.
Arjantin dolara geçmez X (eski Twitter) iflas eder
News
Emre ERGÜL
İsrail-Hamas savaşı topyekun bir bölgesel çatışmayı tetikleyecek mi?
Andrew England: Hayır. Savaş, bölge genelinde İran dayanaklı kümelerin da dahil olduğu şiddet olaylarını ateşledi. En büyük telaş, güçlü Lübnan hareketi Hizbullah ile İsrail güçleri ortasındaki hudut çatışmalarının, ikisi ortasında tam bir çatışmaya dönüşmesi. İsrail’deki Benjamin Netanyahu hükümeti artık Lübnan-İsrail hududunda kamp kuran Hizbullah savaşçılarıyla yaşayamayacağını açıkça belirtti lakin diplomatik baskının durumu denetim altına alması umut ediliyor. Hizbullah ile İsrail ortasındaki çatışmalar ağırlaşsa bile ne Washington ne de Tahran daha geniş bir bölgesel çatışma istemiyor.
Donald Trump tekrar lider seçilebilir mi?
Edward Luce: Hayır. Lakin Trump’ın Colorado ve Maine’de önündeki son yasal mahzurların aşıldığını varsayarsak, Joe Biden’a karşı kampanyası, ABD tarihinin en berbat başkanlık seçiminin olmasına neden olacak. Çok yakın bir yarış olacak. Trump, seçimden evvel göreceği 4 davadan en az birinde, muhtemelen ikisinde cezai karar giyecek ve bunu “Biden kabahat ailesi”nin siyasi zulmü olarak sunacak. Gözle görülür halde yaşlanmış olmasına karşın Biden, kendisinin ikinci devrini onaylamaktan çok Trump’ı reddedecek dar bir çoğunluk sayesinde kazanacak.
2024, tarihteki en sıcak yıl olarak 2023’ü geçecek mi?
Pilita Clark: Evet. 2023 yılı o kadar çok kavurucu çok sıcaklıklarla damgasını vurdu ki, son sayılar geldikten sonra bu yılın 174 yıllık iklim kayıtlarındaki en sıcak yıl olacağı neredeyse kesin. Lakin pek çok bilim insanı, 2024 yılının daha da sıcak olmasını bekliyor zira 2023 sıcaklığı, doğal olarak oluşan El Niño iklim modelinin ortaya çıkmasıyla daha da arttı. Bu ekseriyetle global sıcaklıklar üzerinde en büyük tesire, doruğa ulaştıktan sonra sahip olur; bu da Ocak 2024’e kadar gerçekleşmeyebilir
Keir Starmer, İngiltere başbakanı olacak mı?
Robert Shrimsley: Evet, lakin Birleşik Krallık seçimlerinin Ocak 2025’e kadar gerçekleşmemesi mümkün. Rishi Sunak’ın muhafazakarları bölünmüş ve bitkin görünüyor. Emekçi Partisi muhalefetinin kazanması gereken sandalye sayısı, bir azınlık hükümeti ile kamuoyu yoklamalarının işaret ettiği heyelan ortasında rastgele bir yere düşebileceği manasına geliyor. Fakat başbakanın iktidarda kalmak için kâfi dayanağı nasıl toplayabileceğini görmek son derece sıkıntı.
ABD yumuşak iniş yapabilecek mi?
Gillian Tett: Evet, kısa vadede. Enflasyon bu yıl Federal Rezerv’i bile şaşırtacak halde düştü ve büyüme birçok ekonomistin beklediğinden daha güçlü kaldı. Tüketici harcamalarının güçlü kalması ve fiyat artışının (oldukça) âlâ bir formda denetim altına alınması nedeniyle yumuşak iniş birkaç ay daha devam edebilir. Lakin bunun 2024 yılı boyunca devam edeceğine bahse girmeyin. Hanelere verilen COVID periyodu yardımları tükendiği için mali takviye daha az olacak. Yüksek faiz oranları iflaslara yol açıyor, ABD’nin borç korkuları artıyor ve jeopolitik gerilimler global ticareti bozuyor. Bu enflasyonu artırabilir ve büyümeyi yavaşlatabilir. Yani bir yıl içinde iniş muhtemelen daha acı verici hale gelecektir.
Çin’in ekonomik büyümesi yüzde 3’e mi yoksa daha altına mı düşecek?
James Kynge: Hayır. Çin’in büyümesinin kalitesi son yıllarda muhakkak değerli ölçüde berbatlaştı. Gayri safi yurt içi hasılanın neredeyse üçte birini oluşturan emlak piyasası yavaş yavaş çöküyor. Birçok lokal idare borç batağına batıyor. Çinli tüketici tereddütlü. Lakin 2024’teki GSYİH büyümesinin, çeşitli borç kurtarma paketleri, mali teşvik teşebbüsleri ve başka resmi dayanak biçimlerinin yardımıyla hâlâ rahatlıkla yüzde 4’ü aşması bekleniyor. Teknolojideki ilerlemeler güçlü kalmaya devam edecek.
Arjantin, iktisadını dolarize edecek mi?
Michael Stott: Hayır. Kimileri, uzun müddettir acı çeken Arjantinlilerin pesoyu çoktan terk ettiğini tez edebilir: Dolardan tasarruf ediyorlar ve gayri resmi olarak dolar cinsinden mülk alıp satıyorlar. Lakin seçim kampanyasında ekonomiyi dolarize etme vaadine karşın, Arjantin’in yeni radikal özgürlükçü Lideri Javier Milei, birinci ekonomik önlemlerinde devalüasyona yöneldi. İktisat Bakanı Luis Caputo, ABD para ünitesine geçmenin uzun vadeli bir emel olmaya devam ettiğini ısrarla vurgulasa da, bunun 2024’te gerçekleşmesi pek muhtemel değil: IMF isteksiz ve birçok ekonomist, ekonomik egemenlik kaybının faydalarından daha ağır basacağına inanıyor.
Ursula von der Leyen, Avrupa Kurulu başkanlığında ikinci devri kazanır mı?
Martin Sandbu: Evet, biraz gayret sarf ederek. Ursula von der Leyen, krizlerle dolu bir devirde kendini düzgün bir halde akladı ve borçlanma, sıhhat, savunma harcamaları ve güç siyaseti hususlarında AB’nin ortak hareketinin bedelini kanıtladı. Onun amiral gemisi olan Avrupa Yeşil Mutabakatı büyük ölçüde yolunda gitti. Lakin başkentlere yönelik siyasetler geliştirme ve Washington’la yakın işbirliği yapma alışkanlığı birtakım önderleri rahatsız etti. 2019’daki koalisyonu, Avrupa Parlamentosu seçimlerinde popülist sağın kazanımları nedeniyle risk altında. Lakin merkez sağdaki EPP partisi, Avrupa kuşkucu partilerle daha yakın işbirliği manasına gelse bile, başkanlığı korumak için birinci sırada yer alıyor. Ve şimdilik hiç kimse daha güçlü bir EPP adayı üzere görünmüyor.
Japonya Merkez Bankası, faiz oranlarını sıfırın üzerine çıkaracak mı?
Robin Harding: Hayır. 2024 yılı, Japonya Merkez Bankası’nın nihayet getiri eğrisi denetiminden ve negatif faiz oranlarından kurtulduğu yıl olacak. Lakin piyasanın birkaç defa daha artırılacağı istikametindeki beklentilerinin bilakis, oranlar yılı sıfırdan yüksek olmayacak. Vasat fiyat büyümesi, ABD faiz oranlarının tepe yapmasıyla birlikte daha güçlü bir yen beklentisi ve daha dik bir getiri eğrisi tercih etme nedenleri nedeniyle Japonya Merkez Bankası’nın müspet bir faiz oranı belirlemesi pek mümkün değil – lakin her merkez bankası varsayımında olduğu üzere, birden fazla şey gelen bilgilere bağlı.
ABD ve AB, Ukrayna’ya fon sağlamaya devam edecek mi?
Tony Barber: Evet. Ukrayna’nın Rusya işgaline karşı karşı saldırısı 2023’ün sonlarında dururken, Kiev’e askeri ve mali takviye Atlantik’in her iki yakasında da tartışmalı bir husus haline geldi. Biden idaresi tedarik akışını sürdürmeye kararlı: Kongre’deki Cumhuriyetçilerle yapılacak bir mutabakat, Ukrayna’ya yardımın uzatılması karşılığında ABD hudut güvenliğinden taviz verilmesini içerebilir. Donald Trump başkanlığa dönerse, daha büyük bir zorluk ortaya çıkacak. Bu ortada AB başkanlarının, Macaristan’ın 50 milyar euroluk mali yardım paketine ait vetosunu atlatmanın yollarını 2024’ün başlarında bulması gerekiyor. Lakin Ukrayna’nın hâlâ askeri bir atılım yapmakta zorlanması beklenen olduğundan, Moskova ile müzakere yapması tarafında giderek artan bir baskıyla karşı karşıya kalacak.
Sam Altman yeniden OpenAI’den kovulacak mı?
Madhumita Murgia: Hayır. Sam Altman, şirketini, idare konseyinin insanlığa yarar sağlamak hedefiyle kurulmuş kâr maksadı gütmeyen bir kuruluşu denetim edeceği halde yapılandırmıştı. OpenAI’de rastgele bir pay senedine sahip olmadığını ve idare şurasının onu her an misyondan alabileceğini söyledi. Lakin Altman’ın kurucu ortağı ve üç bağımsız idare heyeti üyesi kasım ayında tam da bunu yaptıklarında, onu dört gün sonra yine vazifeye getirdiler. Artık, özgün idare heyetinin biri hariç tümü devrildi; OpenAI’nin ana ortağı ve en büyük mali destekçisi olan Microsoft, yeni idare konseyinde oy hakkı olmayan bir gözlemci olarak rol alacak ve şirketin idaresi elden geçirilecek, böylelikle bir daha bu türlü bir konuma getirilemeyecek.
Yatırımcılar ağır bir formda tahvillere mi dönecek?
Katie Martin: Evet. Tahviller geri döndü. 2023’te piyasalardaki en büyük bahisti lakin başarısızlıkla sonuçlandı. Kavurucu enflasyon ve aralıksız faiz artışları, Bloomberg Barclays Aggregate tahvil endeksinin ekim ayı prestijiyle yüzde 4 düşüş yaşamasına neden oldu; bu da acımasız bir 2022’nin anılarını yine canlandırdı. Artık yatırımcılar, faiz oranlarındaki artışın gecikmeli tesirlerinin nihayet devreye girmesiyle birlikte ABD iktisadında bir tıp yavaşlamanın yaklaşmakta olduğuna inanıyor. Enflasyonun düşmesi ve faiz indirimlerinin ufukta görünmesiyle birlikte tahviller daha inançlı bir bahis üzere görünüyor.
Tayvan’da lider değişikliği, Çin’le çatışmalara yol açar mı?
Kathrin Hille: Hayır. Tayvan’ın içindeki ve dışındaki birçok insan, Çin’in genişleyen askeri hareketleri sayesinde bugünlerde savaş konusunda daha fazla endişeleniyor. Ocak ayındaki başkanlık seçimlerinde önde giden iktidardaki Demokratik İlerleme Partisi’nin Lai Ching-te’si de misyondaki Tsai Ing-wen’den çok farklı bir geçmişe sahip. Lakin Lai, Tsai’nin temkinli Çin siyaseti duruşunu takip edeceğini ve Pekin’e hücum için hiçbir mazeret bırakmayacağını açıkça belirtti. Lider Şi Cinping idaresindeki Çin liderliği de hâlâ, askeri gözdağı, siyasi sızma, ekonomik tuzaklar ve memleketler arası izolasyonu artırarak Tayvan’ı savaşmadan birleşmeye zorlama bahtı olduğuna inanıyor üzere görünüyor.
X, iflas eder mi?
Richard Waters: Evet. Elon Musk, sıklıkla iflas ikazlarını yineliyor; bunu Tesla ve SpaceX’te yaptı. Fakat bu sefer, X’in reklam havuzu ve yeni gelir kaynakları yaratma teşebbüsleri başarısızlığa uğradığından, bunun gerçekleşme ihtimali hayli yüksek. X’in reklamverenlerine karşı yakın vakitte yaşadığı duygusal patlamalardan sonra, iflastan kurtulup tekrar de doruğa çıkabileceğini düşünecek kadar pervasız olabilir. Musk’ın iflas halindeki X’in denetimi için verdiği gayret, kahırlarla dolu Twitter satın alımının sürükleyici bir devamı olacaktır.