Yapay Renklendiriciler Çocukların Zeka Gelişimini Düşürüyor

Doç. Dr. Hatice Balaban, özellikle çocukların tükettiği gıdalardaki yapay renklendiricilerin zararlarına değinerek, ‘Beslenme bozuklukları arasında aşırı beslenme ve sağlıksız beslenme yer alıyor. Bu sağlıksız beslenmeyle ilgili en çok dikkatimizi çekenler yapay renklendiriciler, tatlandırıcılar, koruyucu madde kullanımı ve krom artırıcılardır.

Yapay renklendiricilerle ilgili bizim de dikkatimizi çeken ve çok güçlü kanıtlar çocuklarda zeka gelişimini 7-10 puan düşürdüğü görülüyor. Bunu birkaç farklı mekanizmayla yapabildiğini düşünüyoruz. Birincisi, kimyasal maddelerin beyin hücreleri üzerinde toksit etkileri olabilir. İkincisi, kimyasal maddeler vücudun antioksidan sistemini bozabilir. Vücudun antioksidan sistemi dediğimiz strese karşı hücrelerin kendisini koruması durumu ortadan kalkabilir. Hücrenin fonksiyon bozukluğuna yol açabilir’ dedi.

Depresyona neden olabilir

Balaban, yapay renklendirici ve koruyucu maddelerin kullanılmasının çocuklarda depresyona neden olduğunu söyleyerek, ‘Yapılan tespitlere göre yapay renklendiriciler hem de koruyucu maddeler çocuklarda dikkat eksikliği, hiperaktiviteye sebep oluyor. Dikkat eksikliği varsa zekanız ne kadar iyi olsa da eğitimle ve çevresel koşullarla bunu geliştirmediğiniz sürece olumsuz yönde etki ediyor. Bir başka gördüğümüz durum da bu kimyasal maddelerin kullanılması depresyona sebep olabiliyor. Depresyon varsa çocuğun yine öğrenme süreci bozulacaktır.

Eğer yapay tatlandırıcıları kullandığımız zaman alerjik reaksiyonlar daha fazla, bu renklendiriciler ve koruyucu maddeler için de geçerlidir. Kıvam artırıcılar için de aynı durum vardır. Alerji daha fazla, metabolik sendrom, iştahın artması, buna bağlı kilo alma, kilo almaya bağlı vücudun dengesinin bozulması, çocukluk çağında ortaya çıkan metabolik sendrom, beynin düzgün beslenmesini ve buna bağlı olarakta gelişmesini olumsuz yönde etkileyecektir. Gıdaların doğal yoldan, koruyucu madde kullanmadan, kendi tadında, kendi renginde, kendi halinde hazırlanması, dengeli beslenme, karbonhidrat, protein ve minerallerin dengeli bir şekilde alınması gerekir’ şeklinde konuştu.

Zeka gelişimi nasıl desteklenir?

Balaban, çocuğa gösterilen yeterli sevgi, yeterli ilginin zekanın daha düzgün bir şekilde gelişmesine neden olduğunu belirterek, ‘Çocuğa uygun huzurlu bir ortam, yeterli sevgi ve yeterli ilgi gösterilmesi zekanın daha da düzgün bir şekilde gelişmesine sebep olacaktır. Özellikle hangi gıdalardan uzak durmak lazım; hazır, raf ömrü uzun gıdalara çok dikkat etmek gerekiyor. Özellikle renklendirici bulunan şekerler, çikolata, gofret, uzun süre saklanan fabrikasyon yoğurtlar.

Çocukların severek tükettiği cipslerin çoğunda ya renklendirici var ya tatlandırıcı var ya da koruyucu madde var. Bunları alırken özellikle üzerinde koruyucu maddenin tipinin ne olduğu, renklendirici maddenin kullanıp kullanılmadığı ve aynı zamanda kimyasal maddelerin olup olmadığını kontrol etmemiz gerekiyor. Çocuklarda zeka gelişimini etkileyen en önemli faktörlerden birsi de demir eksikliği anemisidir. Dikkat edilmesi, varsa demir eksikliğinin giderilmesi önemlidir’ şeklinde konuştu.