Hakan Kara’dan Kira artışı tezi: TÜİK, kiraları nitekim olduğundan yüksek mi ölçüyor?

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan kiralarla ilgili son gelişmeler, ekonomistlerin ve kamuoyunun dikkatini çekiyor.

Merkez Bankası’nın eski baş ekonomisti Prof. Dr. Ali Hakan Kara, Türkiye’nin kira artış oranlarını ölçme biçiminin kusurlu olabileceğine dair dikkat cazip bir argümanda bulundu. Kara, X (eski Twitter) hesabı üzerinden yayımladığı datalarla, TÜİK’in kira artış oranlarını olduğundan daha yüksek gösterdiğini öne sürdü.

TÜİK ve TCMB dataları ortasında fark

Prof. Dr. Kara, Merkez Bankası’nın (TCMB) datalarına nazaran, TÜİK’in kira artış oranlarını fazla yüksek ölçtüğünü belirtti. Kara, yaptığı paylaşıma ek olarak, “TCMB’nin açıkladığı bilgilere nazaran TÜİK, kira artış oranını yüzde 113 civarında ölçerken, Perakende Ödeme Sistemi (PÖS) bilgileri yüzde 75 civarında bir artışa işaret ediyor” dedi.

TÜİK’in kira artış oranları, bilhassa son yıllarda Türkiye’deki enflasyonla paralel olarak süratle artmıştı ve bu datalar, ekonomistler ve halk ortasında geniş bir tartışma yaratmıştı. Lakin, Kara’nın işaret ettiği bilgiler, günlük harcamaları izleyen Perakende Ödeme Sistemi (PÖS) dataları ile karşılaştırıldığında, kira artışlarının daha ölçülü bir halde yükseldiğini gösteriyor.

PÖS bilgileri ne manaya geliyor?

Perakende Ödeme Sistemi (PÖS), Türkiye’de yapılan kartlı ödemelerin izlenmesi ile elde edilen dataları içeriyor. Bu datalar, tüketicilerin alışveriş alışkanlıkları ve ödemeleri hakkında kıymetli bilgiler sunarken, kara para aklaması ve vergi kaçakçılığına karşı da inançlı bir yol sağlıyor. Kara, bu dataların daha gerçekçi bir yansıma sunduğunu ve TÜİK’in bilgilerinden daha hakikat olabileceğini belirtiyor.

TÜİK’in kira bilgilerini nasıl topladığına dair eleştiriler

TÜİK’in kira artışı ölçme formülüne yönelik tenkitler, uzun vakittir gündemde. TÜİK, kiraların artışını ölçerken Türkiye genelindeki kiracılık oranını ve kira mukavelelerini dikkate alıyor. Lakin birtakım ekonomistler, bilhassa büyükşehirlerdeki kira artışlarının, TÜİK bilgileriyle tam olarak yansıtılmadığını savunuyor. Hakan Kara ise, bu artışların daha geniş bir perspektifte, daha yanlışsız ölçülmesi gerektiğini belirtiyor.

Kira artışlarının Türkiye iktisadına etkisi

Kira artışları, bilhassa büyükşehirlerdeki haneleri önemli formda etkileyen bir ekonomik faktör. Son yıllarda, konut kiralarındaki artış süratle yükseldi ve bu durum, yüksek enflasyon oranlarıyla birleşince, dar gelirli bölümler için değerli bir ömür maliyeti haline geldi. Fakat, TÜİK datalarının bu durumu gereğince yanlışsız yansıtmadığı kanısı, kiracılar ve konut sahipleri ortasında tartışmalara yol açıyor.