Özlem SARSIN
E ihracatçıların önündeki manilerin kaldırılması gerektiğini kaydetti. ge Bölgesi Sanayi Odası (EBSO), 2024 yılının son meclis toplantısını gerçekleştirdi. Toplantıda Türkiye’nin sürdürülebilir büyümesinin imalat endüstrinin büyümesi ile yanlışsız orantılı olduğunu söyleyen EBSO Başkanı Ender Yorgancılar, yılın son çeyreğinde Türkiye’nin yüzde 2,1 büyürken, imalat endüstrinin yüzde 2,8 daraldığına dikkat çekti.
Oldukça güç bir yıl geçiren ve neredeyse günü kurtararak bugüne gelen endüstricinin desteklenmesi ve ihracatçıların önündeki mahzurların kaldırılması gerekliliğini belirten Yorgancılar, “Ülkemizin sürdürülebilir büyümesi imalat sanayine bağlı. Yani üretim yoksa kalkınmak hayaldir dememizin altında yatan en büyük nedenlerden biri bu. Türkiye yüzde 5 büyürse mevcut işsizliğimizi koruruz. Ve o işsizlik düzeyini aşağı hakikat indirecek güce sahip oluruz. Lakin yüzde 2’lik büyüme ile işsizliğin önüne geçemeyiz. O açıdan yatırım ve üretim mecburi.
Yatırım ve üretimin önünü açacak olan her türlü dayanağın yapılmasına bu periyotta çok daha fazla gereksinim var. Bugün hala ihracat bedellerinin yüzde 30 oranında bankaya satışı, reeskont kredilerinde teminat mektubu üzere zorunluluklar elimizi kolumuzu bağlıyor. Yüzde 50’lerdeki faiz ile kredi çekemeyen KOBİ’lerimiz kapasite daraltıyor. Bunlar da ülke büyümesine olumsuz yansıyor.
Bizim bu hususları artık çözerek 2025 yılına girmemiz gerekiyordu” dedi. Endüstrideki makine ve teçhizat yatırımlarının da son çeyrekte hayli gerilediğini belirten Yorgancılar, bu daralmanın gerçek dalın yatırımlarını askıya aldığını gösterdiğini tabir etti.
“Serbest bölgelerdeki vergi kararı gözden geçirilmeli”
Serbest Bölgelerde, 1 Ocak’tan itibaren yurtiçine satışlarda vergi istisnasının kaldırılacak olmasına da değinen Yorgancılar, “Yatırımlara muhtaçlık duyduğumuz bir periyotta epeyce yanlış bir uygulama olarak görüyor ve hayata geçirilmemesini diliyorum. Bunun kesinlikle değişmesi gerekiyor, bunu TOBB olarak da lisana getirdik” dedi.
“E-ticaret satışlarına stopaj, ticarete ziyan verir”
Yeni yılda e-ticaret sitelerinden yapılacak satışlarda yüzde 1 oranında stopaj uygulanacak olmasını da kıymetlendiren Yorgancılar, “Dünya Bekarlar Günü’nde 96 milyar dolar Amazon’da alışveriş yapılmış. Artık tahminen 14 Şubat’ta bundan daha fazlası olacak. Dünyada e-ticaretin geldiği boyuta bakın. e-ticaretin hissesini nasıl artırırız diye uğraşmamız gerekirken biz ne yapıyoruz? E-ticaret sitelerindeki satışlara 1 Ocak’tan itibaren yüzde 1 stopaj koyuyoruz. Oran küçükmüş üzere görünse de, mantık yanlış. Bu cins uygulamalar ne yazık ki ticarete ziyan vermektedir” dedi.
“AB ile yine müzakere sürecini başlatmak zorundayız”
Trump periyoduna girerken dünyada siyasi görünümün de epey karışık seyrettiğini lisana getiren Yorgancılar, “Küresel siyasette de yeni bir yapılanma görüyoruz. Bunu bilhassa Rusya ve Filistin sınırında mutabakata yaklaşıldığında, Suriye’de tertip kurulma sürecinde, İran’a karşı atılacak adımlarda çok daha net göreceğiz.
Türkiye için değerli fırsat ve riskler olduğu da aşikar. Ayrıyeten, FED’in yalnızca 25 baz puan indirim yaparak “Faiz indirimleri noktasında daha dikkatli olmalıyız” uyarısı, hem enflasyon hem de faiz oranı beklentisini üst istikametli revize etmesi, 2025 yılında da global enflasyonun gündemde kalacağını ve global düzlemde epeyce dinamik bir 2025 yılının bizleri beklediğini göstermektedir” dedi.
Öte yandan Trump’ın seçilmesi ile yine gündeme gelen gümrük vergileri uygulama siyasetinin AB’yi harekete geçirdiğini ve “tarihteki en büyük hür ticaret mutabakatlarından biri” olarak nitelenen AB-Mercosur mutabakatının hızlandırıldığını kaydeden Yorgancılar, “Fransa’nın şiddetli muhalefetine karşın, hür ticaret muahedesinde politik mutabakat sağlandı. En büyük ihracat partneri AB ülkeleri olan bizim üzere ülkeler açısından bu epey makus bir gelişme. Elbette ki, ilerlemesi kolay olmayacak ve vakit alacak bir mutabakat. Lakin, uzun vadeli düşünmek ve daha birçok sebepten dolayı AB ile tekrar müzakere sürecini başlatmak zorundayız” diye konuştu.
“İflas ve konkordatoları üzülerek izliyoruz”
Döviz kurlarının ihracat üzerindeki olumsuz tesirine de değinen Nadir Yorgancılar, “Esas konuşmamız gereken mevzu, ocak ayından beri dolar kurunun yüzde 19, Euro kurunun yüzde 13 artması. Türkiye’nin en büyük ihracat pazarı AB ülkeleri ve Euro ile yapıyoruz. Enflasyon ve maliyet artışları kur artışlarının çok üzerinde. Bu kur artışı ile ihracatçının rekabet etme talihi yok. Hangi sanayicimizle görüşsem, İzmir’de de Konya’da da Kayseri’de de kasvet birebir.
Enflasyonu düşürebilme gayesi ile talebin daraltılması ile ilgili uygulanan siyasetin sonucunda beklenen sonuç da buydu esasen. Bunun dışında bir şey beklemiyorduk ancak bu kadar değil. Yüzde 95’lik maliyet artışınızın olduğu bir ortamda yüzde 13’lük bir kur artışı ile ayakta kalma imkanı yok. İflas ve konkordatoları her gün üzülerek duyuyoruz. 2024 yılı sonu ihracatımız yaklaşık 260 milyar dolar civarında gerçekleşir. Kredi risk primimiz CDS 280’den 250’lere geriledi. Bu da olumlu bir sonuç. 700’leri gören bir ülke olarak bu düzeylere gerilemek kıymetli. Fakat şunu da görüyorum, savaşta olan ülkelerden daha yüksek bizim CDS’imiz bunu da anlamak mümkün değil” dedi.
“2025 de fedakarlık yapacağımız yıl olacak”
Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.